مهریه یا شرایط ضمن عقد یکی از معضلات بزرگ در جامعه فعلی است. گروهی از افراد این دو مورد را برای دوام زندگی مهم می‌دانند و برخی دیگر آنها را عامل جدایی دو طرف و خانواده‌ها بیان می‌نمایند. از همین رو در این مقاله قصد داریم تا مقوله مهریه یا شرایط ضمن عقد را بررسی نموده و نتیجه آنها را بر روی زندگی افراد مشاهده نماییم.

 آشنایی با مهریه یا شرایط ضمن عقد

به صورت کلی باید در نظر داشت که ازدواج یک قرارداد بین دو خانواده می‌باشد که در طی این قرارداد لازم است تا وظایف و تکالیف دو طرف مشخص شود. برخی از افراد مایل هستید تا علاوه بر شروط معمول و رایج، شروط دیگری را نیز در آن درج نمایند که این مورد موجب می‌شود گاها اختلاف سلیقه و نفاق به وجود آید. اما به راستی شروط ضمن عقد چیست؟

زمانی که شما قرارداد ازدواج خود را امضا می‌نمایید در واقع برابر یکسری وظایف تعهد داده و آنها را می‌پذیرید، حال آنکه می‌توانید با درج شروط دیگر برای شخص مقابل خود نیز تعهدات بیشتری ایجاد نمایید. در حالتی عادی مواردی چون ارائه مهریه و نفقه از جانب مرد و تمکین زن از مرد جزء گزینه‌های روتین می‌باشند. اما این بین دیده می‌شود که برخی از افراد شروطی چون:

• حق طلاق
• حق اشتغال یا تحصیل
• حق حضانت فرزندان

و مواردی از این قبیل را به این شروط اضافه می‌نمایند. از آنجا که قرارداد ازدواج یک سند قانونی می‌باشد لذا اگر به هر دلیلی باطل شود، دو طرف می‌بایست حقوقی که به گردن آنها وجود دارد را پرداخت نموده یا انجام دهند. در ایران شروط ضمن عقد در دو دسته زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

• دسته اول شروط معمول همچون مشخص نمودن مهریه و موارد روتین است
• دسته دوم نیز به شروط غیر معمول که هر کدام از دو طرف به عقدنامه اضافه می‌نمایند، مربوط می‌شود

در خصوص قانونی بودن این شروط بحث ها و مفاد قانونی بسیاری وجود دارد به طور مثال برخی از اشخاص حق حضانت از فرزند را ذکر می‌نمایند اما چون در زمان ازدواج فرزندی وجود نداشته است لذا از نظر قانونی این مورد باطل شده است.

به صورت کلی باید بیان داشت، افرادی که شروط ضمن عقد خاصی به قرارداد ازدواج خود اضافه می‌نمایند، از خود در برابر مشکلات آینده محافظت می‌کنند اما در مقابل افرادی نیز وجود دارند که برای این صیانت مهریه‌های زیادی را طلب می‌نمایند.

مهریه یا شرایط ضمن عقد؟ کدام مورد بهتر است؟

در اینکه مهریه بالا می‌تواند ضامن یک زندگی باشد یا شروط ضمن عقد گزینه خوبی هستند، نمی‌توان به صورت قطع اظهار نظر نمود زیرا هر یک از آنها دارای ماهیت متفاوتی می‌باشند. زندگی‌های پایداری نیز امروزه وجود دارند که به هیچ یک از این دو مورد نیاز نداشته‌اند. از دید بسیاری از افراد مهریه بالا پشتوانه یک زن می‌باشد که در برابر مشکلات و بار زندگی بتواند پاسخگو باشد. به عبارت دیگر افرادی که موافق مهریه بالا هستند بر این باور می‌باشند که زن می‌تواند به کمک مهریه پاسخگوی مشکلات مالی احتمالی خود باشد.

اما آنچه که امروزه می‌بینیم، بسیاری از خانم ها امروزه از مهریه به عنوان یک اهرم فشار استفاده می‌نمایند تا مرد در هر شرایطی به طلاق و جدایی فکر نکند. افرادی که مهریه یا شرایط ضمن عقد را مفید می‌دانند، بیان می‌دارند که این موارد همچون سلاح یک زن هستند تا در زندگی بتوانند با آنها بجنگد.

معضل مهریه زیاد:

مهریه یا شرایط ضمن عقد اگر که معقول باشد و در راستای روشن شدن وظایف و حقوق دو طرف تعیین شوند، گزینه بدی نخواهند بود اما امروزه شاهد هستیم که در داخل کشور خانواده‌ها پا را فراتر گذاشته‌اند و با بیان نمودن شروط خاص یا مهریه‌های بالا اساس زندگی را با مشکل روبرو کرده‌اند. امروزه باید در نظر داشته باشید که مهریه بالا هیچ ارزشی ندارد. در حال حاضر قانون‌های بسیاری وجود دارد که شرایط را برای مرد سنجیده و سپس امکان تقسیط‌بندی مهریه را بررسی می‌نماید. به طور مثال اگر که هر 5 سال قرار باشد مرد یک سکه پرداخت نماید لذا عمر زن کفاف نمی‌دهد تا تمام سکه‌های خود را دریافت نماید. به صورت کلی توصیه می‌شود تا از مهریه یا شرایط ضمن عقد در جهت مثبت استفاده شود.

در واقع باید بیان داشت که مهریه بار عاطفی و روانی خوبی برای زن ایجاد می‌نماید این مورد در علم روانشناسی نیز ذکر شده است اما اگر این شروط یا مهریه‌ها بسیار سنگین باشند، جنبه‌های نفی آن بیشتر خواهد بود. بسیاری از منتقدان مهریه زیاد بیان می‌دارند که لازم است به مهریه به عنوان هدیه نگاه کنیم. این هدیه تعادل و توازن را در زندگی برقرار می‌نماید. اما اگر از آن به عنوان اهرم فشار استفاده شود و فشارهای روانی ایجاد نماید، دقیقا نتیجه عکس خواهد داشت.

مهریه یا شرایط ضمن عقد اگر که از حالت تعادل و توازن خود خارج شود بیانگر موارد زیر است:

• خانواده‌ها گذشته پایدار و خوبی نداشته‌اند و به همین دلیل برای جلوگیری از اتفاقات مشابه در حال پیشگیری هستند.
• افراد دید و آگاهی کامل نسبت به مهریه یا شروط ضمن عقد ندارند  که در این صورت می‌بایست مفهوم آنها مجدد یادآوری شود.
• افراد به صورت لحظه‌ای و تحت تاثیر جو موجود اقدام به انتخاب مهریه یا شروط ضمن عقد نمودند که در این موارد نیز توصیه می‌گردد که زمان داده شود.
• 

• جمع‌بندی:

  مهریه یا شرایط ضمن عقد برای هر قرارداد ازدواجی لازم است و می‌بایست به آن دقت شود اما باید در نظر گرفت که اگر این مهریه بسیار زیاد یا بسیار پایین باشد نشان‌دهنده ضعف خانواده‌ها است که قصد دارند با این مورد ضعف‌های خود را بپوشانند. در انتخاب مهریه خانواده‌ها باید در نظر بگیرند که این مورد نباید هیچگونه بار روانی برای دو طرف ایجاد نماید لذا در این صورت کارکرد منفی مهریه بیشتر خواهد بود. برای اینکه بتوان مهریه یا شرایط ضمن عقد را به خوبی تعیین نمود لازم است تا بین ویژگی‌های فردی و هوش هیجانی یک تعادل برقرار کرد و سازه‌های ذهنی سایرین را از بین برد. امروزه شاهد آن هستیم که افراد برای جبران مشکلات و کوتاهی‌های تربیتی خود اغلب از مهریه بالا استفاده می‌نمایند اما این مورد در عمل می‌تواند تبعات بسیار ناگوارتر داشته باشد.

   

   

  https://www.stowefamilylaw.co.uk/blog/2017/01/10/dowry-the-problem-that-wont-go-away/

  https://www.theguardian.com/law/2021/aug/16/landmark-uk-court-ruling-due-in-bride-price-dispute